1662

Ocenianie.

Robimy to wszyscy i zawsze. To naturalny i potrzebny proces. Rzeczy dzieją się szybko, wymagają błyskawicznych reakcji i nie zawsze mamy czas, żeby się nad czymś zastanowić, a zrobić coś musimy. Za ten proces - ułatwień i możliwości funkcjonowania w świecie - odpowiada tzw. siatka poznawcza. Już coś przeżyliśmy, myśleliśmy o czymś, czytaliśmy, słyszeliśmy. W naszym mózgu tworzy się sieć połączeń. Impuls - dopasowanie sytuacji - impuls - reakcja.

To nie jest wstydliwe ani złe. Po prostu... jest. Pozwala nam się poruszać. Nie zastanawiamy się bez przerwy, że możemy wpaść pod samochód. Siatka nad nami czuwa. Chodnik - krawężnik - impuls: uważaj - krok. Naturalnie nie zawsze się sprawdza, ludzie tracą życie i zdrowie w starciu z samochodami. Ale nie wszyscy, większość jednak nie. Siatka poznawcza czuwa.

Nie oparzamy się nagminnie otwartym ogniem i wrzątkiem. Nie ucinamy sobie palców nożem. Nie spadamy ze schodów. Nie przytrzaskujemy palców drzwiami. Nie łamiemy kończyn, skacząc z okna. Z grubsza. Czasem oczywiście tak. Ale przecież nie codziennie, nie na każdym kroku. Posiadamy jakiś zespół doświadczeń, który pozwala nam przetrwać bez specjalnego zastanawiania się. Siatka poznawcza jest nam niezbędna.

Działa zawsze. Wiele zależy, ma się rozumieć, od poziomu danego człowieka. Bo siatka funkcjonuje również w bardziej skomplikowanych sytuacjach. Zasadniczo nie bijemy innych ludzi kijem w głowę, bo wiemy, że moglibyśmy ich zabić. Nie okradamy, bo wiemy, że to złe. Nie oce... No właśnie. Nie oceniamy innych pobieżnie?

Każdy z nas niesie ze sobą pełen worek wartości, które wpojono mu w dzieciństwie. Nauczono nas, co dobre, a co złe. Na to nakładają się nasze przemyślenia, lektury, indywidualna wrażliwość. Mało kto - zaryzykuję takie stwierdzenie - powie choremu, umierającemu na raka: sam jesteś sobie winien. Nawet jeśli to pomyśli. Mało kto powie niepełnosprawnemu, który stracił możliwość chodzenia po głupim i nieodpowiedzialnym skoku na główkę do wody, że sam jest sobie winien. Wyraźnie maleje liczba osób, które nie zetknęły się z klasyfikacją alkoholizmu jako choroby. Już wiemy. I również to, że tę chorobę można leczyć. Jeśli zainteresowany CHCE. Bo chęć jest podstawą w leczeniu wszelkich chorób. Również duszy.

Dlaczego więc tak nam trudno przyjąć, że wszystkie uzależnienia są taką samą chorobą, jak alkoholizm? Dlaczego praktycznie nigdy nie współczujemy osobom otyłym, z niespotykaną łatwością podsumowując: wystarczy przestać żreć. To przecież łatwe. Bierzesz i nie żresz. Otyłość jest niezdrowa. Czy ten człowiek się nie widzi?! Wystarczy przestać żreć, sam sobie winien.

Nie, nie wystarczy.
Wystarczy przestać pić.
Wystarczy przestać palić.
Wystarczy zacząć chodzić do dentysty.
Wystarczy więcej się ruszać.
Wystarczy nie czuć lęku przed operacją.
Wystarczy zacząć się leczyć.
Wystarczy zwolnić.
Wystarczy podzielić się obowiązkami.
Wystarczy przestać się denerwować.
Wystarczy nie brać do siebie.
Wystarczy żyć na luzie.
Wystarczy się położyć i zdrzemnąć.
Wystarczy przestać myśleć, że jest się niezastąpionym.
Wystarczy przestać sądzić, że jeśli dziecko nie zje pełnowartościowego posiłku, to...

To co?
Wystarczy przestać albo zacząć? Tylko tyle? Więc czemu tego nie robimy?
Czemu żyjemy w stresie, podjadamy, palimy, pijemy, niedosypiamy, denerwujemy się, nie mamy poczucia własnej wartości, obwiniamy się, robimy zbyt mało lub za wiele? Czemu? Wystarczy przestać. Albo zacząć.

Że co? Że to nie takie proste? Że życie nas zmusza? Że musimy pędzić, gnać, biec? Że mamy tyle obowiązków i nie starcza czasu dla siebie? Ależ to proste! Wystarczy przestać! (Opcjonalnie: zacząć).

Nie, nie wystarczy przestać żreć. To znaczy: owszem - chudnie się głównie po ustabilizowaniu diety, włączeniu ruchu, zracjonalizowaniu zachowań. Ale to nie jest wcale łatwe.
Nikogo nie traktujemy tak podle, jak grubasów. Przezywamy w podstawówce, wyśmiewamy na podwórku, nie wybieramy do drużyny w grach zespołowych, nie umawiamy się z nimi w liceum, unikamy na imprezach studenckich, nie żenimy się z grubaskami i nie wychodzimy za mąż za grubasów. Obciach.

W tym kraju trudno być kobietą. Równouprawnienie to bajka dla grzecznych dziewczynek. O ile za bardzo nie podskakują i trzymają buzię na kłódkę. Ale być grubą kobietą...

Spotykam każdego dnia w pracy ludzi inteligentnych, wykształconych, na poziomie. Niektórzy wręcz zadziwiają. Ich wiedza, umiejętności bywają porażające. Dopóki nie natkną się na grubasa. Wtedy to wszystko znika, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki.
I dlatego pójdę tam jutro, a jeśli jeszcze raz usłyszę uwagę na temat tuszy, żarcia i pochodnych, to zrobię im z dupy jesień średniowiecza!